Çek ödenmezse ne olur? Karşılıksız çekte ne yapılmalı

tarafından
2693
Çek ödenmezse ne olur? Karşılıksız çekte ne yapılmalı

Çek ticari hayatta sıklıkla kullanılan kıymetli evraktır. Tüm dünyada çek aynı gün çekilen bir ödeme aracı olmasına rağmen, ülkemizde ticari ahlak gereği vade açma amaçlı kullanılmaktadır. Bazı firmalar ister istemez çeklerini ödeyemiyor? Peki çek ödenmezse ne olur? sizin için bu konuyu derinlemesine araştırdık.

Çek ticari hayatta çok aktif olarak kullanılmaktadır. Firmalar Çek sistemini iyi yönetmesi durumunda çok iyi bir finansman kaynağı olarak da kullanmaktadır. Fakat işleri iyi ayarlayamayan firmalar bazen iyi niyet de taşımayan sebepler ile çeklerini ödemiyorlar. Çekler ödenmediği zaman çek tahsil edecek kişiler de zor durumda kalabilir.

Günü gelen çek ödenmezse?

Çekler senet üzerinde yazılı olan bankalardan tahsil edilmelidir. Süresi gelen çekler için ödeme ile ilgili banka şubesi veya aynı bankanın farklı şubesinden istenir, Genelde banka şubeleri iyi müşterilerinin çeklerinin yazılmamasını isteyebilir, bu sebeple müşterilerini ararlar ve çekin tahsil edilip edilmeyeceğini sorarlar. Çeklerde ödeme talep edilme şekillerinden biri de takasa vererek olur, Takastaki çeklere takas bank ilgili firmaya zaten önceden bilgilendirme yazısı yollayacaktır.

Çekler son ödeme gününün 16:30’a kadar ödenmesi için banka şubesi tarafından işlemleri devam ettirilir. Çekin ödenmesi gereken hesaplarda hala ödeme yapılacak kadar bedel yoksa çekin arka kısmına çekin karşılıksız olduğu yazılır.  Karşılıksız çekler için banka alacaklıya 2125TL Ödeme yapar! (31 ocak 2020 itibari bu ödeme yapılır. bu tarihten önce okuyorsanız bu bedel artabilir veya azalabilir) Şartnamenin yayımı tarihinden evvel bastırılan çeklerden dolayı muhatap bankanın, vaktinde takdim edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için ödemekle mükellef olduğu ölçü 1,255 TL’den 1,345 TL’ye çıkarıldı.

Çeklerin karşılıksız çıkması durumunda hamiller yani çeki elinde bulunduran kişiler öncelikli olarak çekin ödenmeme sebebini ve çekin ibraz tarihini çek üzerine yazdırmak zorundalar. Çekin neden ödenmediğini ayrıntılı olarak banka görevlisine yazdırılması gerekir aksi halde bu hukuki süreçte başınızı ağrıtabilir.

Muhataplar yani banka, çeki keşide eden kişiye iadeli taahhütlü olarak posta ederler. Çeki taşıyan kişiler isterlerse çekin ödeme süresi geciktiği kadar kısmını yasal faiz yolu ile tahsil edebilirler. Posta yolu ile ihtar çekilen keşideci çeki hala ödemiyorsa icra yolu ile çeki tahsil etmek için dava yoluna gidebilirler.

Arkası ciro edilen çek ödenmezse ne olur?

Çeklerde sorumluluk sadece çeki yazan kişiye ait değildir. Kriz dönemlerinde şirketleri domino taşı gibi batıran sistem çeklerin arkasındaki cirodur. Çek arkasına ciro atan herkes müteselsilen sorumlu sayılır. Çeki tahsil edemeyen son kullanıcı arkadaki ciro silsilesine göre alacağını tahsil etmek için arkadaki ciron talardan alacağını isteyebilir.

Eğer çeki düzenleyen kişinin çek üzerindeki bedeli karşılayacak kadar parası yoksa, arkadaki ciron-talara ihbar gönderilerek alacak tahsil edilebilir.

Çekte 10 günlük süreye dikkat!

Bazen ticari hayatta gecikmeler söz konusu olabiliyor. Çeklerin arkasının yazılması demek çek keşide eden kişiler için çok zor olabiliyor. Bir çok bankada arkası yazılan çekler yılar sonra bile gözükebilir. Ticari sicilleri bozulan esnaflar bir daha çek almakta zorluk çekecekleri gibi arkası yazılan çekleri icra yolu ile tahsil etmek çeki taşıyan kişiler için de zor ve stresli bir dönem olabilir.

Her çek ödeme günü geldiğinde hesapta para yoksa ve karşılıksız ise, hamil yani çeki taşıyan kişi isterse çeki ödemesi için keşideciye 10 günlük süre tanıyabilir. 10 günlük süreyi geçirmemek kaydı ile arkasını yazdırmadan bekleyebilirler.

karşılıksız çıkan çeklerle karşı karşıya kalınması durumunda kişilerin bir an önce harekete geçmeleri haklarını korunması açısından önemlidir. Çeklerde İbraz tarihlerinin üzerinden ne kadar çok zaman geçerse çeklerin değerinin tahsil edilmesi aynı değerde zorlaşacaktır.  Ödenmeyen ve itiraz süreleri geçmiş çekler için, konunun uzmanı avukatlar ile iletişim kurarak haklarınızı talep edebilirsiniz.

Önemli Bilgi

Çek evrağı geçersiz kılan 10 günlük süre çekin ödenmediği tarih itibari ile başlar. Çek üzerinde yazan vade tarihinden sonra 10 günlük süre tanıyıp da 10. gün çeki yazdırayım derseniz kayıp edersiniz o çek geçersiz sayılır. örnek verilecek olunursa ayın 1. günü ödenmemiş çek için süre verdiniz ve 10 günlük süreyi de hak olarak verdi iseniz ayın 9’una kadar çekin arkasını bankaya yazdırın Aksi halde çeki yazdıramaz veya tahsil edemezsiniz.

Çeki geçersiz kılan şeyler

  • çeklerde düzenleme zamanı ve düzenleme yerleri çok dikkat edilmelidir. Düzenleme zamanı ve yeri iki kere yazılmış olan çekler geçersiz sayılır.
  • Çeklerde keşide yeri de düzgün olarak yazılmalıdır, keşide yeri yanlış yazılan yer veya kısaltmalı olarak yazılan çekler geçersizdir. Örnek vermek vermek gerekirse Örneğin; Band. ( Bandırma) , Adap. (Adapazarı) , Zong. (Zonguldak) , Çn. (Çanakkale) , Ant. ( Antalya)  gibi kısaltmalar anlaşılmadığı için çek geçersiz sayılmıştır.
  • 10 gün içinde tahsil edilmeyen çekler geçersiz sayılır. ödeme günü 10 gün geçen çekler tahsil edilmezse yeniden düzenlenmesi gerekir veya yeni bir vade tarihi işlenip çeki düzenlemeye yetkili kişi paraf atması gerekir.

Çeklerde hapis cezası var

Çekler ile alakalı bilinmesi gereken en önemli hususlardan biri ise, çeklerde geçmişte ödenmeyen bedeller için çeke yazan kişi açısından caydırıcı olması için hapis cezası veriliyordu, Daha sonra alacak verecek işleri için hapis cezası verilmemesine karar verilip kanun ile hapis cezası kaldırıldı.

Hapis cezası olayı bir karmaşa içinde devam ederken Çekleri yazan gerçek kişi yada tüzel kişilikler varlıkları kadar ticari sorumluluk içinde kaldılar. 2012 yılında yaklaşık 42 bin kişi çeklerden dolayı çıkan yasa ile dışarı çıkartılmıştır. 2016 yılında kanun tekrar değişti; Şimdi ki kanunda 1500 güne kadar adli para cezası kesiliyor. 1500 gün adli para cezasını ödemeyen suçlular hapis cezası ile cezalandırılıyor. Çek ödenmezse ne olur 2018 yılı için araştırmamızın sonuna geldik. Çekler ile alakalı olarak sormak istediğiniz soruları konu altından sorabilirsiniz.